گزیده شعر طنز

غنای ادبیات فارسی بر کسی پوشیده نیست. در این میان گاه شاعران و ادیبان از هجو و طنز برای انذار و رساندن مقصود خود بهره جسته‌اند. کتاب گزیده شعر طنز تلاش کرده است تا این بخش به خلاصه به این بخش از آثار ادبی بپردازد.

این کتاب به کوشش اسماعیل امینی گردآوری شده است. در بخشی از مقدمه این کتاب به قلم وی می‌خوانیم:

طنز، هزل، هجو، فكاهى، مطايبه، شوخى، همۀ اين اصطلاحات ما را به ياد خنده می‌اندازد. انگار خنده نقطۀ اشتراك همه‌شان است؛ امّا چرا اين همه اصطلاح براى خنده‌افرينى ساخته شده است‌؟ تلخی‌ها و ناگواری‌ها و ناهنجاری‌ها، بخشى از زندگى هستند و در تلقى بدبينانه، حتى بخش اعظم زندگى را همين تلخی‌ها و ناگواری‌ها تشكيل می‌دهند. راستى براى رهايى از اين واقعيت‌‌های ناخوشايند چه می‌توان كرد؟ می‌توان از آنها گريخت، مثل گريختن از چنگال درندگان. مى‌توان از آن‌ها روگردانى كرد، مثل روگردانى از مجنون ژوليد‌ه‌ای كه آلودگى سر و رويش مشمئزكننده است. مى‌توان آنها را فراموش كرد، مثل فراموش كردن چهرۀ كودكى كه روز اول مهر به جاى مدرسه رفتن جوی‌های كنار خيابان را مى‌كاود تا چيزى براى فروختن و گذران زندگى پيدا كند. مى‌توان آنها را به دور افكند، مثل دور ريختن داروى بدمز‌ه‌ای كه دكتر برايمان تجويز كرده است. امّا طنزپردازان مى‌گويند كه مى‌توان به همۀ ناهنجاری‌ها و تلخی‌ها و ناگواری‌ها خنديد. مى‌توان به آنها خنديد ولى نه براى فراموش كردن يا گريختن يا روى‌گردانى يا دور ريختن آنها، بلكه براى فاصله گرفتن از ناگواری‌ها، تا شناخت منطقى و اشراف بر آنها برايمان ميسر گردد و نيز براى اينكه اين واقعيت‌‌های تلخ امّا ناگزير، با نفوذ در روح و انديشه و عواطف ما، توانمندى و خردورزى ما را مسخّر خويش نسازند، آن چنان كه در برابر ناملايمات خلع سلاح و تسليم شويم. ديگر اينكه با فاصله‌گذارى هنرمندانه و دل‌انگيز، ناملايمات را مانند مجموع‌های از عوامل بيمارى‌زا، به محاصره درآوريم و همگان را از وجود آن آگاه سازيم تا از عادت كردن خودمان و ديگران به ناهنجاري‌ها بگريزيم وگرنه در گيرودار پيچيدگی‌های زندگى روزمره، پليدی‌ها و تلخی‌ها و بيماری‌های اخلاقى و روحى و جسمى، چنان فراگير و گسترده می‌شوند كه همگان با آنها انس مى‌گيرند تا آنجا كه سلامت و بهنجار بودن روح و جسم انسان‌ها، شگفت‌انگيز و نادر خواهد بود.